قدرت باروری از چه سنی کاهش می یابد؟ فریز تخمک و اسپرم برای حفظ باروری دختران و پسران مجرد بعلاوه جزئیات

فست فود باز: اگر سال ها پیش کسی درباره توقف زمان حرف می زد و به شما می اظهار داشت که راهی برای آن می شناسد، باور نمی کردید، اما امروز شما به راحتی قادر به انجام این کار هستید؛ می توانید جنین فرزندتان را در یک مرکز درمان ناباروری نگهداری کنید و چندسال دیگر او را در رحم خود بپرورانید؛ کاری که مدت هاست در ایران بعنوان یکی از طریق های حفظ قدرت باروری در افراد انجام می گردد.

به گزارش فست فود باز به نقل از ایسنا، حفظ باروری زمانی برایمان اهمیت پیدا می کند که نگران از دست دادن آن باشیم. این نگرانی ممکن است به علت مبتلا شدن به شکلی بیماری یا بالا رفتن سن باشد. آن طور که متخصصان می گویند قدرت باروری در زنان از ۴۵ سالگی به بعد کاسته می شود. با وجود اینکه این توانایی در مردان بیشتر از زنان است، اما آن هم محدودیت هایی دارد و در طول زمان کاسته می شود.

دکتر محمدرضا صادقی – رئیس پژوهشگاه ابن سینا و جنین شناس- می گوید: الگوی زندگی ما در طول زمان دچار تغییرات شگرفی شده و جابجایی اولویت های زنان و مردان سبب تاخیر در زمان فرزندآوری شده است؛ بنابراین امروز راه هایی برای حفظ قدرت باروری بوجود آمده است. راه هایی که حتی شنیدن نام شان تا چند سال قبل غیرقابل بارور بود: فریز کردن تخمک، اسپرم و جنین.

صادقی در گفت وگو با ایسنا درباره استفاده از شیوه های حفظ باروری توضیح داد و اظهار داشت: در گذشته نه چندان دور وقتی دختری به سن ۱۵ سالگی و یا پسری به سن ۲۰ سالگی می رسید تمامی شرایط برای ازدواج آنها فراهم بود، اما امروزه تغییرات الگوی زندگی، صنعتی شدن و مدرنیته، اولویت های قبلی را تغییر داده است. هم اکنون شاید تحصیل انتخاب اول یک زن باشد و ازدواج در اولویت های بعدی او قرار گیرد. علاوه بر آن شواهدی وجود دارد که نشان داده است به علت تغییرات سبک زندگی مانند الگوی تغذیه و کاهش فعالیت های بدنی، سن بلوغ کاهش یافته است. امروزه خیلی از جوانان با تاخیر در تشکیل زندگی مشترک، ازدواج خویش را به سن پس از ۳۰ سالگی منتقل می کنند؛ این یعنی حداقل ۱۵ سال تعویق و تاخیر در استفاده از قدرت باروری.

رئیس پژوهشگاه ابن سینا خاطرنشان کرد: در حال حاضرنگرش افراد، خانواده ها، شرایط جامعه و… دست به دست هم داده اند که نتیجه آن افزایش سن ازدواج و تاخیر در فرزنددار شدن است. اگر زوجی پس از ۳۰ سالگی ازدواج کنند، فرزندآوری را به علت برخی مشکلات به تاخیر می اندازند. از سوی دیگر تحقیقات گسترده پزشکی ثابت کرده است که حاملگی بعد از ۴۰ سالگی با افزایش احتمال تولد فرزند با نقایص ژنتیکی و مادرزادی همراه است. علاوه بر این حاملگی های پس از این سن بعنوان حاملگی های پرخطر تقسیم بندی می شوند که اغلب مادر دچار مشکلاتی مانند مسمومیت، فشار خون و دیابت و… هنگام حاملگی می گردد.
قدرت باروری از چه سنی کاهش پیدا می کند؟

صادقی با اشاره به اینکه طول دوره باروری بویژه در زنان در جوامع و نژادهای مختلف به شرایط اقلیمی و ژنتیک آنها بستگی دارد، ادامه داد: در جامعه ما به صورت میانگین از ۴۰ سالگی قدرت باروری به شدت افت کرده و بعد از ۴۵ سالگی یک زن به یائسگی نزدیک می گردد. در کنار همه این موارد باید توجه کرد به جهت اینکه نرخ رشد جمعیت در یک جامعه ثابت بماند، هر زوجی باید بیش از دو فرزند داشته باشد، اما وقتی سن ازدواج افزوده می شود، زوج ها فرصت کافی برای داشتن بیش از یک فرزند را نخواهند داشت؛ بنابراین با عنایت به تمام دلایل مطرح شده، ضرورت حفظ قدرت باروری در مردان و زنان کاملا روشن و مشخص است.

صادقی در ادامه با اشاره به اینکه قدرت باروری در زنان بین سنین ۲۵ سال تا ۳۵ سال در نقطه اوج خود قرار دارد، اضافه کرد: این قدرت به این دلیل حفظ می گردد که فرد در سنین بالاتر برای باردارشدن با گامت خود، نگرانی نداشته باشد. حفظ باروری برای برخی افراد کاربرد پیشگیری و برای برخی از آنها حکم درمان را دارد؛ برای مثال این کار برای مبتلایان به سرطان می تواند هم جنبه پیشگیری و هم جنبه درمان داشته باشد. در حال حاضر امید به زندگی و احتمال زنده ماندن در مبتلایان به سرطان هم افزایش یافته است، اما درمان های رایجی که برای درمان سرطان استفاده می شود، بیشترین صدمه را به قدرت باروری فرد وارد می نماید. با عنایت به این مورد پیش از اینکه بیماران به این مرحله برسند می توان قدرت باروری آنها را حفظ کرد. در مورد زوج های نابارور، ناباروری ناشی از علل متنوعی همچون انسداد لوله های انتقال اسپرم، تخمک، مشکلات رحمی یا علل ژنتیکی و… است؛ بنابراین این افراد می توانند کاندیدای حفظ همان حداقل قدرت باروری گاهی مختل هم باشند.
همه روش های حفظ باروری در زنان و مردان

رئیس پژوهشگاه ابن سینا افزود: نوع حفظ باروری بسته به سن، جنسیت و نوع مشکل در باروری فرد و… متفاوت می باشد. اگر کودک پسری پیش از سن بلوغ به سرطان یا سایر بیماری های نیازمند به شیمی درمانی مبتلا شود، تنها انتخاب موجود برای حفظ قدرت باروری برای آینده، برداشت بخشی از بافت بیضه و یا یک بیضه کامل کودک و نگهداری آن در شرایط انجماد جهت استفاده در باروری آینده او است؛ چون شیمی درمانی به بافت بیضه صدمه می رساند. امروز تکنولوژی به این سمت پیش رفته است که بتوان برای این بافت شرایطی تولید کرد که مراحل تولید و بلوغ اسپرم را در خارج از بدن بپیماید یا بافت برداشته شده را پس از درمان سرطان و کسب سلامت کامل فرد به بدن او بازگرداند.

به گفته صادقی، اگر مردی بالغ باشد و به شکلی بیماری مبتلا شود که به قدرت باروری او صدمه بزند، می توان اسپرم او را منجمد و نگهداری کرد. در یک فرد بالغ سالم روزانه به صورت میانگین بیش از ۱۰۰ میلیون اسپرم توسط دو بیضه تولید می شود؛ بنابراین در هر انزال بیش از ۳۰۰ میلیون اسپرم تخلیه می گردد. اسپرم بعنوان مهم ترین سلول برای تداوم نسل در کنار تخمک، سلول بسیار مقاومی است و امکان حفظ و نگهداری آن به صورت منجمد وجود دارد. این کار سابقه بیش از ۵۰ سال دارد.

صادقی ادامه داد: انجماد بافت بیضه و در نهایت استخراج اسپرم از بافت ذوب شده برای تولید جنین در خارج بدن، یکی دیگر از طریق های حفظ باروری در مردان بالغی است که فاقد اسپرم در مایع انزال هستند.

رئیس پژوهشگاه ابن سینا درباره راه های حفظ باروری در زنان هم توضیح داد و اظهار داشت: اگر دختری به سن بلوغ نرسیده باشد و دچار نوعی بیماری شود که به باروری او صدمه می زند، می توان بخشی از بافت تخمدان او را برداشت و در دمای منجمد جهت استفاده در آینده نگهداری کرد. انجماد تخمک هم یکی از طریق های حفظ باروری در زنان بالغ، قبل و پس از ازدواج است. هر خانم در ماه تنها یک تخمک بالغ تولید می کند، اما این امکان وجود دارد که با تحریک تخمک گذاری و استفاده از داروهای هورمونی این تعداد را به ۱۰ و حتی تعداد بیشتر تخمک رساند و بعد از به دست آمدن این تخمک ها، آنها را جهت استفاده در آینده فرد منجمد کرد. همینطور اگر زنی مبتلا به سرطان باشد و نتوان او را تحت درمان هورمونی قرار داد، یا در دختران نابالغ، گزینه دیگری برای حفظ باروری وجود دارد و آن امکان برداشت و انجماد بافت تخمدان است. این بافت غنی از تخمک های نارس است که بعد از انجماد و ذوب مجدد می تواند مراحل رشد و بلوغ تخمک را در داخل و یا خارج از بدن طی نماید.

امکان انجماد جنین

صادقی درباره شیوه حفظ باروری با استفاده از انجماد جنین هم توضیحاتی را عرضه داد و اظهار داشت: اگر زوجی ازدواج کرده باشند، انتخاب دیگری به نام نگهداری جنین برای آنها وجود دارد؛ زوج هایی که می خواهند دیرتر صاحب فرزند شوند، ممکن است قدرت باروری شان کاهش پیدا کند. آنها می توانند جنین خویش را منجمد کرده و چند سال پس از همان جنین ها برای فرزنددار شدن خود استفاده کنند. در این روش تعداد زیادی جنین در مراحل اولیه تکوین خود منجمد و نگهداری می گردد. امروزه تکنولوژی نگهداری جنین بسیار پیشرفته شده است و حدودا ۱۰۰ درصد این جنین ها برای مدت زمان طولانی باقی می مانند. الزاما همه این جنین ها در داخل رحم، جایگزین نمی شوند و رحم بر مبنای کیفیت و… یک یا تعداد بیشتر از آنها را انتخاب می کند.

وی درباره الزامات قانونی انجام این روش ها هم اظهار نمود: انجام کلیه روش های حفظ باروری موجود کاملا قانونی و مطابق با دستورالعمل های وزارت بهداشت است. علاوه بر این هم اکنون در کشور قانون اهدای جنین وجود دارد، اما برای اهدای گامت قانونی نداریم.

صادقی درباره هزینه های حفظ باروری و نگهداری از اسپرم، تخمک و جنین هم اظهار داشت: انجماد اسپرم و تخمک و جنین در ظروف متعددی جهت استفاده در دفعات مکرر انجام می گردد که بر مبنای تعرفه های موجود و در مقایسه با سایر کشورهای منطقه و همسایه هزینه ای حداقلی به شمار می آید. همینطور هزینه های نگهداری سالیانه بافت های تولید مثلی، اسپرم، تخمک و جنین بسیار ناچیز است. هم اکنون بیمه های پایه هزینه های حفظ باروری را پوشش نمی دهند، اما امکان پرداخت با استفاده از بیمه های تکمیلی وجود دارد.