کسی پزشک خانواده را گردن نمی گیرد!

به گزارش فست فود باز به نقل از مهر، سالهای سال است که سخن از پزشک خانواده است، به صورتی که هر کدام از وزرای بهداشت از دهه هشتاد تاکنون، مدام از اجرای این برنامه صحبت کرده اند و وعده هایی هم داده اند؛ اما هنوز که هنوز است، نتوانسته ایم پزشک خانواده را به معنای واقعی آن برای مردم به ارمغان بیاوریم.
البته اجرائی شدن این برنامه در سطح روستاهای کشور، تا حدودی ملموس بوده است؛ اما همین برنامه در روستاها هم شکل واقعی به خودش نگرفته و تمامی ابعاد برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع را شامل نمی گردد. در شهرها هم چندین سال است به شکل آزمایشی فقط در شیراز و مازندران، اجرا می شود که با چالش های زیادی همراه بوده است. بنابراین، می توان ادعا نمود که هنوز پزشک خانواده وارد خانه ها نشده و آن چه ما می بینیم، یک اجرای ناقص از برنامه ملی سلامت است.
با روی کار آمدن دولت چهاردهم و انتخاب محمدرضا ظفرقندی بعنوان وزیر بهداشت، اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع، در اولویت نخست برنامه های این وزارتخانه قرار گرفت و حتی مسعود پزشکیان رییس جمهور، وارد این عرصه شد و همین موضوع؛ داستان پزشک خانواده را جدی تر ساخت. از همین رو، جلسات منظم و متوالی، با موضوع اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع؛ در دستور کار وزارتخانه قرار گرفت و بعضاً، رییس جمهور هم در ای نشست ها حاضر بوده است.
شاید، یکی از مهم ترین چالش های پیش روی اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع، نبود منابع مالی پایدار می باشد که سبب شده است این برنامه ملی سلامت، همچنان اندرخم یک کوچه بماند و کسی آنرا گردن نگیرد.
مرداد ۱۴۰۴ بود که علیرضا رئیسی معاون بهداشت وزارت بهداشت که سابقه این جایگاه را در دوران پاندمی کرونا هم عهده دار بود؛ در مصاحبه ای که روی خروجی پایگاه خبری وزارت بهداشت (وبدا) قرار گرفته بود، در واکنش به این سؤال که «در چه شرایطی نباید برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع اجرا شود»، نکاتی را توضیح داده بود که تکرار آنها جای تأمل دارد. رئیسی در پاسخ گفته بود؛ «یعنی این که به زبان بگویند جلو بروید، محکم جلو بروید، ولی وسط راه ما را رها کنند. ما نباید پزشکی خانواده را از جیب پزشکان و کادر سلامت اجرا نماییم. آیا قانون چنین چیزی گفته؟ خیر، قانون چنین نگفته. ما مدام به پزشکان فشار آورده ایم و طبیعی است که پزشکان ناراضی باشند. اگر جای پزشکان فارس و مازندران بودم، حالم بد می شد. می گفتم شما چقدر وعده دادید که عملی نکردید. حالا چگونه به این حرف ها اعتماد کنم؟ بگذارید از زاویه ای دیگر هم نگاه نماییم. سوال این است: آیا واقعا ما پزشکی خانواده را اجرا می کنیم؟ این دوستانی که دو دهه است فقط درحال حرف زدن و یک دهه هم مشغول به لطمه شناسی هستند، از دید من خیلی به واژه لطمه شناسی علاقه دارند! در حالیکه این طرح نیاز به لطمه شناسی ندارد؛ لطمه آن کاملا مشخص است.» این واکنش معاون بهداشت وزارت بهداشت نسبت به مهم ترین برنامه ملی سلامت، حکایت از این حقیقت دارد که برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع، برای اجرائی شدن خیلی کار دارد. در همین حال، محمدرضا ظفرقندی وزیر بهداشت، روزهای آخر شهریور ۱۴۰۴، در اجلاس وبیناری، خطاب به رؤسای دانشگاه ها و دانشکده های علوم پزشکی تمام کشور، عنوان داشت: ابتدا برای اجرای بهتر برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع، ارزیابی و پایلوت برنامه را از یک بخش از شبکه در استان خود آغاز کنید و بتدریج اجرای برنامه را به سایر نقاط استان تسری دهید. وی با اعلان اینکه مقدمات برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع در قالب یک سند با هماهنگی رییس جمهور، رؤسای دانشگاه های علوم پزشکی و کارشناسان حوزه سلامت فراهم گشته است، اضافه کرد: ما می خواهیم اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع را ابتدا از مناطق محروم، روستاها و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر آغاز نماییم و این حرکت تدریجی است و باتوجه به منابع، کم کم به سایر نقاط کشور هم گسترش خواهد یافت. وزیر بهداشت، درباره ی تجارب جهانی از اجرای برنامه پزشکی خانواده و نظام ارجاع، اظهار داشت: در ترکیه حدود ۱۰ سال و در انگلستان نزدیک به ۲۰ سال طول کشیده تا نظام ارجاع به صورت کامل اجرا شود و ما هم باید با صبر و برنامه ریزی دقیق این مسیر را طی نماییم. طرح این نکته از طرف وزیر بهداشت، قابل قبول است؛ اما سوالی که مطرح می شود، اینست که چرا از همان دهه هشتاد تا امروز که استارت برنامه خورده است، هنوز خروجی چشم نوازی از این برنامه ندیده ایم. به نظر می آید، اجرای کامل و بدون نقص این برنامه در کشور بخصوص در شهرهای بزرگ و کلانشهرها؛ هنوز یک رؤیای شیرین است و نمی توان توقع داشت پزشک خانواده در خانه های کلانشهرها دیده شود. سوال اینجاست که چرا کسی پزشک خانواده را گردن نمی گیرد!!

منبع: fastfoodbaz.ir