تأثیر سرطان بر باروری زنان
به گزارش فست فود باز عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا، انواع سرطان های دخیل در ناباروری زنان را برشمرد و چگونگی پیشگیری از ناباروری تحت تأثیر شیمی درمانی و درمان های سرطان را شرح داد.
دکتر افسانه شه بخش در گفت و گو با ایسنا، با اشاره به اینکه مهم ترین سرطان های اثر گذار بر تولیدمثل، سرطان تخمدان، رحم و دهانه رحم است، اظهار داشت: این بیماری ها می توانند بر تولیدمثل و کیفیت آن در زنان اختلالاتی وارد کنند. مهم ترین عامل اما سرطان هایی است که تخمدان را درگیر می کنند؛ چونکه تخمدان عامل تخمک گذاری است و نخستین واحد زنانه برای تولید مثل است. متاسفانه بیشترین میزان بروز سرطان های تخمدان در سنین باروری ایجاد می شود و مجبور به خروج تخمدان یا مداخلات درمانی می شوند که می تواند منجر به تغییر در روند باروری شود.
وی با اشاره باه اینکه سرطان های اثرگذار بر سیستم باروری بر دو نوع مستقیم و غیر مستقیم تقسیم بندی می شوند، اظهار نمود: گاهی علاوه بر درگیری اعضای تولید مثل به سرطان، اعضای مجاور دستگاه تولیدمثل در لگن و شکم مانند مثانه، کبد، مجاری صفراوی و روده نیز به سرطان مبتلا می شوند که این مبتلاشدن هم می تواند به سبب مجاورت فیزیکی با گسترش یافتن بر دستگاه تولیدمثل اثرگذار باشد که در نهایت می تواند منجر به از بین رفتن تخمک ها و بروز مشکل در محل نگهداری جنین یا رحم شوند.
این متخصص زنان و زایمان درباب نقش کیست هایی در تخمدان برای بروز سرطان در این عضو اظهار نمود: کیست های تخمدان دارای چندین نوع هستند، کیست هایی که معمولا در زنان شیوع دارد کیست های ساده و بدون خطر است که اگر تخمک ها در ضمن روند رشد خود با مانعی روبه رو شوند که مانع آزادسازی آنها شود، کیسه ای دور آنها ایجاد می شود و مایعی شفاف در آن به وجود می آید که نمی تواند عامل مستعد بروز سرطان تخمدان شود. اما کیست های سرطانی کیسه مشخصی ندارند، ماده درون آن شفاف نیست و قوام سخت تری نسبت به کیست های ساده دارند. اینها کیست هایی هستند که می توانند بدخیم بوده و در آینده منجر به بروز سرطان شوند.
شه بخش با اشاره به اینکه بیشتر سرطان های تخمدان از بخش بیرونی آن شروع می شود، اظهار نمود: از آنجایی که عامل تکثیر سلول در این قسمت ها بیشتر است، هر عاملی که تکثیر سلول ها را بر هم بزند می تواند عاملی برای بروز سرطان باشد. بطور مثال مصرف هورمون ها بطور غیرطبیعی و یا برخی هورمون های درونی می تواند در پروسه تشکیل کیست های تخمدان موثر باشد.
ایشان سپس به میزان موفقیت باروری بعد از درمان سرطان اشاره نمود و اظهار داشت: در صورتیکه تومورهای خوش خیم، تخمدان را درگیر کرده باشد می توان امیدوار بود که لازم نیست تخمدان را به شکل کلی خارج کرد و از آنجایی که تخمدان یک عضو بسیار فعال است، حتی اگر میزان اندکی از آن باقی بماند فرد می تواند امیدوار باشد که حامله می شود. اما اگر تومور در تخمدان دو طرفه باشد و بطور کلی تخمدان را درگیر کند که پزشک مجبور به تخلیه کامل تخمدان شود، در آن صورت عامل تولید تخمک از بین می رود که منجر به ناباروری فرد می شود. همین سوژه اهمیت کشف بموقع تومور را نشان میدهد تا اگر به صورت یک طرفه به وجود آمده است، از بروز آن در تخمدان دیگر جلوگیری کرده و مداخلات درمانی را آغاز نماییم تا شانس فرد برای حاملگی افزایش یابد.
این عضو تیم تخصصی مرکز درمان ناباروری ابن سینا نوع دیگر تومورهایی که تخمدان را درگیر می کنند، تومورهای بینابینی معرفی نمود و اضافه کرد: این تومورها نه خوش خیم هستند و نه بدخیم که معمولا در سنین پایین در بیمار عود می کنند و از آنجایی که طی روند درمان کل تخمدان خارج نمی گردد و احتمال عود مجدد آن پایین است، احتمال حاملگی در آینده برای فرد وجود خواهد داشت.
وی درباره نوع باروری در افرادی که هر دو تخمدان از بدن شان خارج شده است، اظهار نمود: در این زمان می توان از روش های کمکی مانند«IVF» برای باروری بهره برد و یا قبل از آغاز درمان در صورتی که شرایط بیمار اجازه دهد، تخمک های باقی مانده را از بدن خارج کرده و آنها را فریز کرده و بعدا آنرا باردیگر در رحم کاشت. البته روش های دیگری مانند باروری با تخمک اهدایی نیز وجود دارد که درصورتی که رحم درگیر نشده باشد می توان با کاشت آن در رحم، امید به باروری داشت.
شه بخش با اشاره به اینکه بیشتر موارد مبتلاشدن به ویروس پاپیلومای انسانی«HPV» بر اثر تماس جنسی محافظت نشده با فرد آلوده اتفاق می افتد، اظهار داشت: این مساله در بیشتر کتاب های علمی به این نحو بیان شده و بسیار نادر و حتی بعید بنظر می رسد شخصی بدون تماس جنسی و بطور مثال با حضور در مراکز عمومی مانند استخر به این ویروس مبتلا شود. مبتلاشدن به انواعی از ویروس «HPV» می تواند موجب مبتلاشدن به سرطان دهانه رحم شود.
وی با اشاره به اینکه درمان انواع سرطان ها در کشور بسیار موفقیت آمیزتر از گذشته است، اضافه کرد: البته بیماران باید آگاهی داشته باشند که بعضی از مراحل درمانی مانند شیمی درمانی و پرتودرمانی می تواند تاثیر مستقیم بر عملکرد تخمدان ها و یا کاهش ذخیره تخمک در آنها داشته و منجر به از بین رفتن آن شود. سفارش ما به خانم هایی که به انواع سرطان ها مبتلا می شوند این است که قبل از آغاز روند درمانی خود، با مراجعه به مراکز ما مبادرت به خارج کردن بافت تخمدان و یا تخمک ها کرده و آنرا فریز کنند تا در آینده با روش های لقاح مصنوعی و «IVF»، جنین تولید نماییم. این روش به خانم ها کمک می نماید قبل از آغاز روند درمان، بدون نگرانی از اثرات شیمی درمانی و پرتودرمانی بر باروری خود و تخمدان هایشان به روند درمانی خود ادامه دهند و بعد از بهبود یافتن مبادرت به بچه دار شدن کنند. این روش همین طور می تواند برای خارج کردن اسپرم از آقایان مبتلا به سرطان ها نیز صادق است تا مبادرت به فریز کردن اسپرم شود.
About Author
