تغییرات اساسی در یک برنامه ۱۸ ساله

به گزارش فست فود باز، بعد از حدود ۱۸ سال از آغاز طرح «پزشک خانواده» در روستاها که تلاش در ایجاد سهولت و عدالت در دسترسی به خدمات سلامت داشت؛ به تازگی وزارت بهداشت و بیمه سلامت ایران خبر از ایجاد ˮتغییر اساسیˮ در خدمات سطح یک روستائیان، عشایر و ساکنان شهر های با جمعیت کمتر از ۲۰ هزار نفر امسال داده اند؛ تغییراتی که امید است بتواند عاملی برای تحقق کامل این رویای دیرینه نظام سلامت باشد…
به گزارش فست فود باز به نقل از ایسنا، برمبنای قانون بودجه سال ۱۳۸۴، سازمان بیمه سلامت ایران موظف شد تا از آن زمان با صدور دفترچه بیمه سلامت برای تمام ساکنین مناطق روستایی، عشایری و شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر امکان بهره مندی از خدمات سلامت را در قالب برنامه پزشک خانواده و بوسیله نظام ارجاع فراهم کند؛ روندی که طی ۱۸ سال قبل با فراز و نشیب های گوناگونی طی شده است.
این طرح با هدف سهولت دسترسی به خدمات سلامت برای ساکنین مناطق روستایی اجرا شد و بعد از آن هم قرار بود به تدریج به شهرها گسترش یابد و به همین دلیل هم بعدها در استانهای فارس و مازندران اجرائی شد که البته با چالش های بسیاری همراه شد و بنا بر این هم توفیقی در گسترش به سایر شهرها نداشت و بدین سان است که از همان سال ها تا کنون و با آمد و شد مسئولان مختلف، همچنان این طرح با اما و اگرهایی روبروست و از تکالیف قوانین توسعه ای عقب مانده است.
در هر حال برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع اصولی نظیر مقدم دانستن بخش بهداشت بر درمان، برقراری عدالت اجتماعی، همکاری بین بخشی، مشارکت مردمی، استفاده از تکنولوژی مناسب، حذف فرایندهای کاغذی و صرفه جویی در منابع و… را در خود جای داده بود و لازمه آن نیز تشکیل پرونده الکترونیک سلامت برای همه ایرانیان بود.
در برنامه پزشک خانواده و نظام ارجاع، پزشک عمومی به همراه یک تیم همچون مراقب سلامت، مسئولیت کامل سلامت افراد و خانوارهای تحت پوشش خودرا به عهده داشته و بعد از ارجاع فرد به سطوح تخصصی، مسئولیت پیگیری اقدامات انجام شده را نیز بر عهده دارند. بدین سبب مراجعه به سطوح تخصصی و فوق تخصصی باید با مهر و تایید پزشک خانواده صورت می گیرد و البته بازخورد اقدامات تشخیصی و درمانی انجام شده در سطوح تخصصی و بالاتر از آن باید بوسیله پرونده الکترونیک سلامت، به پزشک خانواده داده شود. بدین سبب مراجعه بیمار به سطوح تخصصی و فوق تخصصی خارج از پروسه نظام ارجاع، مشمول پرداخت هزینه آزاد برای وی خواهد بود.
منابع مالی؛ چالش دیرینه «پزشک خانواده» اینروزها و بعد از ۱۸ سال از شروع طرحی که اهتمام در ایجاد سهولت و عدالت در دسترسی به خدمات سلامت داشت؛ وزارت بهداشت و بیمه سلامت ایران خبر از ایجاد “تغییر اساسی” در خدمات سطح یک روستائیان، عشایر و ساکنان شهرهای با جمعیت کمتر از ۲۰ هزار نفر امسال می دهند تا بلکه با رفع مشکلات و چالش های چندین ساله آن، بتوان به تحقق رویای دیرینه سیستم سلامت امیدوار شد. یکی از مهم ترین اشکالات این طرح، عدم تامین پایدار منابع مورد لزوم بود؛ بطوریکه همین موضوع در مقاطعی موجب ریزش پزشکان خانواده از طرح مذکور شد؛ اما حالا و بگفته وزارت بهداشتی ها یکی از اتفاقات بسیار عالی در این طرح “تامین منابع پایدار از محل ارزش افزوده و مالیات سلامت” است.
رشد ۱۲۰ درصدی اعتبارات پزشک خانواده؛ امسال در همین راستا دکتر رحیمی – معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت بهداشت بتازگی اعلام نموده است که این طرح با یک رشد ۱۲۰ درصدی در منابع اعتباری نسبت به سال ۱۴۰۰ مقرر است امسال با اعتباری بیش از ۹ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان در همه روستاهای کشور اجرائی شود تا هدف پوشش جمعیت ۳۰ میلیونی را محقق کند و در عین حال در حوزه تعمیر، تجهیز و بهبود استاندارهای خانه های بهداشت راهگشا باشد.
اضافه شدن دو خدمت جدید به برنامه پزشک خانواده مناطق محروم یک پزشک مسوول سلامت ۴۰۰۰ نفر دکتر ناصحی _ مدیرعامل سازمان بیمه سلامت ایران نیز بتازگی اعلام نموده که مقرر می باشد تا ۲۰ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر از روستاییان و عشایر که از بیمه رایگان سلامت استفاده می نمایند بتوانند از خدمات بهداشت روان و تغذیه نیز ذیل نسخه جدید تفاهم نامه پزشکی خانواده برخوردار شوند. به دنبال این تصمیم نیز هر ۴ هزار نفر یک پزشک، هر ۷ هزار نفر یک ماما، هر ۱۵ هزار نفر یک دندانپزشک و هر ۴۰ هزار نفر یک کارشناس بهداشت روان و یک کارشناس بهبود تغذیه خواهند داشت.
توجه ویژه برای جزایر و مرزها راهکاری عملیاتی برای ماندگاری پزشکان در عین حال در نسخه جدید تفاهم نامه پزشکی خانواده روستایی که میان وزارت بهداشت و سازمان بیمه سلامت ایران منعقد شده مقرر است از نظر اعتباری به مناطق خاصی از کشور همچون جزایر، مرزها و روستاها توجه بیشتری شده و برای ماندگاری پزشکان در این مناطق راهکارهای عملیاتی جدیدی به کار گرفته شود.
همچنین مقرر شده است تا ذیل این طرح امسال هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان برای دارو و هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان در حوزه مکمل ها هزینه شود.
آموزش پزشکان و تیم سلامت نیز یکی از اهداف اصلی در این طرح است تا با آموزش راهنماهای بالینی و بسته های خدمت به پزشکان بتوان به هدف تجویز منطقی آنتی بیوتیک ها، تجویز منطقی کورتیکو استروییدها، تجویز منطقی خدمات تشخیصی، آزمایشگاهی، تجویز منطقی خدمات تشخیصی تصویربرداری، تشخیص و درمان و مراقبت از بیماران مبتلا به دیابت و فشارخون، رسید.
دراین زمینه راه اندازی ۳۱ مرکز خدمات جامع آموزش با استانداردهای تعریف شده در مراکز استانها و یا شهرها به تشخیص و تعیین وزارت بهداشت هم جزء موارد مهم در تفاهم نامه جدید است تا در امتداد ارتقاء سطح دانش و مهارت های پزشکی کمک کننده باشد.
طی مدت اخیر البته این تنها گام وزارت بهداشتی ها برای تحقق کامل رویای پزشکی خانواده و نظام ارجاع نبوده است؛ چنانچه از سال قبل با رونمایی از سند ملی «سلامت بخش» در شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر و روستاهای سه استان بوشهر، خراسان جنوبی و کردستان، رونمایی از سامانه نظام ارجاع و در نهایت وعده گسترش پزشکی خانواده از اردیبهشت امسال، قدمهای محکم تری به سمت هدف نهایی پوشش برنامه پزشکی خانواده برای همه جمعیت شهری بالای ۲۰ هزار نفر که بیش از ۵۵ میلیون نفر جمعیت را شامل می شود، برداشته شده است تا بدین سان این طرح بتواند در آستانه ۲۰ سالگی به عاقبت برسد.