سوختگی لطمه جسمی و روانی که فراتر از درمان است
به گزارش فست فود باز، فوق تخصص جراحی پلاستیک و سوختگی، اخطار داد: نبود مراکز استاندارد سوختگی حتی در تهران جان بیماران را تهدید می کند و رعایت ایمنی تنها راه پیشگیری است.
خبرگزاری مهر _ گروه سلامت:
وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی سال جاری به مناسبت هفته جهانی سوختگی، با شعار
«زنجیره امید؛ از مراقبت بالینی تا مراقبت های اجتماعی»
بر اهمیت نگاه جامع، انسان محور و اخلاق مدار به مقوله درمان و باز توانی بیماران سوختگی تاکید دارد. این شعار یادآور آنست که مراقبت از بیماران باید از خدمات اورژانسی و درمان های تخصصی بیمارستانی فراتر رود و ابعاد روانی، اجتماعی و حمایتی را هم در برگیرد. سوختگی یکی از شدیدترین و پرهزینه ترین صدمه های جسمی است که نه فقط سلامت فرد، بلکه خانواده و جامعه را هم درگیر می کند. آثار جسمی، روانی و اجتماعی سوختگی گاه تا سال ها بعد از حادثه باقی می ماند و زندگی فرد را در ابعاد مختلف تحت تاثیر قرار می دهد. بر همین اساس، درمان بیماران سوختگی صرفا محدود به ترمیم زخم نیست؛ بلکه فرایندی چندمرحله ای و پیوسته است که از لحظه وقوع حادثه شروع می شود و تا بازگشت فرد به زندگی عادی ادامه پیدا می کند.
درمان سوختگی، تنها به اتاق عمل و پانسمان محدود نمی شود و مسیر بهبودی بیماران با مراقبت های تخصصی پزشکی شروع می شود، اما با جراحی های ترمیمی، پیوند پوست، توانبخشی جسمی، حمایت های روانی، بازتوانی اجتماعی و توانمندسازی اقتصادی تکمیل می شود و دراین میان، نقش خانواده ها، گروههای مردمی، نهادهای حمایتی و رسانه ها در ایجاد و استمرار این زنجیره امید بسیار تعیین کننده است. وزارت بهداشت در امتداد تحقق این هدف، برنامه های گسترده ای را برای پیشرفت خدمات درمانی، آموزش تخصصی کادر درمان، توسعه مراکز سوختگی، و همینطور ترویج فرهنگ جلوگیری از سوختگی در سطح جامعه به اجرا گذاشته است. این وزارتخانه با همکاری نهادهای فرهنگی و اجتماعی، سازمان های مردم نهاد، و رسانه های ملی تلاش می کند تا آگاهی عمومی نسبت به عوامل خطر، روش های پیشگیری و اهمیت مراقبت های بعد از درمان افزایش یابد. بدین جهت با
«مهدی موسوی زاده، فوق تخصص جراحی پلاستیک، ترمیمی و سوختگی»
به گفتگو پرداختیم.
به عنوان سوال اول؛ بیشترین سوختگی ها در چه نواحی رخ می دهد و بیشتر برای چه اشخاصی اتفاق می افتد؟
سوختگی ها می توانند در هر جایی که انسان زندگی می کند رخ دهند و عوامل گوناگونی دارند و این عوامل شامل سوختگی های حرارتی، شیمیایی و ناشی از جریان الکتریکی هستند و هرکدام نوع خاصی از صدمه را ایجاد می کنند. سوختگی حرارتی می تواند ناشی از شعله آتش، بخارات داغ یا محیط هایی باشد که دمای آن به شدت بالا رفته است و بخار داغ یا حرارت شدید نه فقط سوختگی سطحی ایجاد می کند، بلکه اگر وارد سیستم تنفسی شود، صدمه های شدید ریوی بوجود آورده و می تواند منجر به مرگ شود.
سوختگی های شیمیایی به طور معمول در محیط های کاری رخ می دهد و مواد اسیدی یا قلیایی می توانند صدمه های شدید و دائمی ایجاد کنند. همینطور جریان الکتریکی، خصوصاً در کارگران ساختمانی، می تواند سبب جرقه ها یا جریان های کشنده شود و حتی اگر فرد زنده بماند، بافت های زیادی از بدن تخریب شده و معلولیت دائمی ایجاد می شود.
در منازل و محیط های عمومی چه عواملی بیشترین نقش را در وقوع سوختگی دارند؟
یکی از علل شایع سوختگی در خانه ها و مدارس، استفاده از وسایل غیر استاندارد است. به عنوان نمونه، بخاری های نفتی یا گازسوز که معیارهای ایمنی لازم را ندارند، می توانند سبب آتشسوزی و سوختگی های شدید شوند. متاسفانه در سالهای گذشته شاهد حوادث فجیع در مدارس بوده ایم که تعداد زیادی از دانش آموزان گرفتار سوختگی شدید شدند، تعدادی از آنها معلول شدند و ده ها عمل جراحی روی آنها انجام شد. در خانه ها نیز، استفاده غیر اصولی از گازهای خانگی و وسایل گرمایشی غیر استاندارد منجر به انفجار، آتشسوزی و مرگ و میر شده است و با عنایت به این موارد، فرهنگ سازی و آموزش ایمنی در خانه ها و مدارس اهمیت بسیار زیادی دارد.
سوختگی ها در محیط کار چه خصوصیت هایی دارند و چه سفارش ای برای پیشگیری دارید؟
در محیط های کاری، اشخاصی که با مواد شیمیایی یا برق سر و کار دارند، بیشتر در معرض سوختگی هستند. مواد شیمیایی اسیدی و قلیایی می توانند سوختگی های بسیار شدید ایجاد کنند و جریان برق، خصوصاً برق های فشار قوی، خطرناک و حتی کشنده است. رعایت ایمنی و نکات حفاظتی در محل کار، پیش از هر فعالیت، می تواند از این حوادث جلوگیری نماید.
درباره جراحی های ترمیمی و توانبخشی بیماران سوختگی توضیح دهید.
جراحی های ترمیمی و پیوند پوست می توانند تا حد زیادی به بهبود کیفیت زندگی بیماران کمک کنند، اما هیچگاه نمی توانند پیکر شخص را به حالت طبیعی اولیه بازگردانند. خیلی از بیماران بعد از سوختگی به مراقبت های طولانی مدت و چندمرحله ای نیاز دارند. تصور عمومی اشتباه است که جراح پلاستیک می تواند تمام سوختگی ها را درمان کند؛ براستی، خیلی از موارد حتی با بهترین درمان ها هم به حالت کامل اولیه باز نمی گردند.
بیمه ها تا چه حد هزینه های درمان سوختگی و جراحی های ترمیمی را پوشش می دهند؟
در مراکز دولتی و دانشگاهی، بیمه ها بخش عمده ای از هزینه های درمان و جراحی های ترمیمی را تقبل می کنند، اما هزینه ها و طول درمان همچنان زیاد است و حمایت مالی کافی تنها قسمتی از مسیر بهبودی بیماران را پوشش می دهد. مهم ترین نکته افزایش آگاهی عمومی و رعایت ایمنی است و استفاده از وسایل استاندارد، توجه به نکات ایمنی در محیط کار و خانه، و پیشگیری از استفاده از وسایل غیر استاندارد می تواند خیلی از سوختگی ها را پیشگیری کند. سوختگی نه فقط صدمه جسمی، بلکه نتایج روانی و اجتماعی هم دارد و پیشگیری همیشه مؤثرتر از درمان است. همینطور سیاستگذاری و استانداردسازی تجهیزات گرمایشی و گازسوز در کشور می تواند تعداد این حوادث را به شدت کم کند.
با توجه به اهمیت جراحی های ترمیمی و مراقبت های بعد از سوختگی، آیا کمبود تجهیزات یا محدودیت های دیگر در بیمارستان ها مشکل ساز می شود؟
خوشبختانه بیمارستان ها بیماران سوختگی را تحت درمان قرار می دهند و این بخش مشکلی ندارد، اما گاهی برای انجام جراحی های خاص نیاز به وسایل ویژه ای است که به علت تحریمها ممکنست کمبود داشته باشیم. این مساله خیلی مهم است و باید بصورت جدی پیگیری شود.
مسئله اصلی کمبود تجهیزات یا نبود مراکز استاندارد است؟
نکته مهم تر این است که کشور ما نیاز به مراکز استاندارد سوختگی دارد که متاسفانه در سالهای گذشته اقدام جدی و نظام مندی در این مورد صورت نگرفته است. اگر به کشورهای همسایه، خصوصاً کشورهای جنوبی، نگاه نماییم، می بینیم بیمارستان های استاندارد سوختگی با بخش های استریل، تجهیزات ویژه و امکانات ضروری جهت بیماران سوختگی به وجود آمده است. سوختگی شدید سبب نقص ایمنی در بیماران می شود و حتی کوچک ترین عفونت می تواند جان بیمار را تهدید کند.، بنابراین، بیمار سوختگی نیازمند مراقبت های بسیار ویژه ای است که تنها در مراکز استاندارد و مجهز قابل عرضه است.
آیا در تهران چنین مرکزی وجود دارد؟
متاسفانه حتی در تهران بعنوان پایتخت کشور، مرکز سوختگی کاملا استاندارد و مجهز با تمام وسایل لازم نداریم و این وضعیت برای یک کشور بزرگ مانند ایران جای تأسف دارد و باید مورد توجه مسئولان عالی رتبه دولتی قرار گیرد. اگر مراکز استاندارد سوختگی در کشور وجود داشت، میزان مرگ و میر بیماران کاهش شایان توجهی پیدا می کرد و خیلی از عوارض و معلولیت ها قابل پیشگیری بود.
منبع: fastfoodbaz.ir
About Author
