نقش مؤثر آزمایشگاه ها در تشخیص، درمان و پایش بیماری ها؛ تشخیص بموقع بیماری، کلید طلایی در کاهش هزینه های درمانی

فست فود باز: بارها این جمله را شنیده اید که تشخیص بیماری قدم بسیار بزرگی در درمان و حتی پیش گیری از آنست و تشخیص درست می تواند روند بیماری و پیشگیری را از به وجود آمدن اپیدمی ها و در نتیجه ارتقا سیستم سلامت بهبود بخشد.
به گزارش خبرنگار حوزه سلامت ایرنا، پروسه درمان بیماری علاوه بر رنج فراوان هزینه و ‌پریشانی فرد و خانواده را نیز به همراه دارد که در این راه ارتقا و تجهیز لابراتوار ها می تواند موجب بهبود کیفیت تشخیص و در نتیجه تسریع روند بهبود بیماری و پیش گیری از به وجود آمدن اپیدمی ها و ارتقا سطح کیفیت سیستم سلامت کشور شود.
اکنون حدود ۶ هزار لابراتوار تشخیص پزشکی در کشور درحال فعالیت هستند که از این تعداد ۳۳۰۰ لابراتوار خصوصی است.

آزمایشگاه های تشخیص پزشکی به عنوان با اهمیت ترین مراکز علمی شناسایی و رصد وضعیت داخلی بدن از جمله، فاکتورهای مختلف خون، وجود یا عدم وجود برخی بیماریها و غیره نقش مهمی در رصد و پایش سلامت هر فردی را بر عهده دارند و پزشکان به استناد انجام چنین آزمایشاتی می توانند نسبت به درمان بهتر و موثر تر بیماران اقدام نمایند. البته تنها نمی توانیم به درمان بیماری اشاره نماییم که خیلی از پیشگیری ها با تشخیص درست قابل انجام است.
با این حال حتما شما هم به پزشکانی برخورد کرده اید که اصرار دارند، آزمایش خودرا در لابراتوار خاصی انجام دهید، چونکه سیستم آزمایشگاهی در تمام لابراتوار های کشور یکسان نیست. این پزشکان برای تشخیص بیماری نمی توانند به هر آزمایشگاهی اعتماد کنند چونکه ممکنست با کوچکترین خطا مسیر درمان شما منحرف شود. پس دقت و کامل بودن گزارش آزمایشگاه، برای تشخیص دقیق و تصمیم گیری در مورد بهترین برنامه درمانی بیمار بسیار اهمیت دارد و پس از آن سایر اعضای تیم مراقبتی بیمار باید همکاری کنند تا یک استراتژی درمانی مناسب آماده گردد. خیلی از ویروس ها و اپیدمی ها با تشخیص درست پیشگیری شده اند.
اینکه تشخیص درست چقدر می تواند سلامت فرد و حتی جامعه را تضمین کند را دکتر محمود یعقوبی متخصص علوم آزمایشگاهی به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: در گذشته علایم بالینی بیمار تنها ابزار کمک به پزشک برای تشخیص بیماری بود هر چقدر زمان گذشت، آزمایشگاه، رادیولوژی و غیره توانستند برای تشخیص درست بیماری به کمک پزشک بیایند. هم اکنون خیلی از بیماریها، توسط آزمایش های مولکولی قابل تشخیص هستند.
وی افزود: در آزمایش ها، ژنتیک نقش بسیار مهمی ایفا کرده است و ما می توانیم تشخیص دهیم که فرد آیا مبتلا به سرطان خواهد شد یا نه؟ با بیماریهای خاص درگیر خواهد شد یا نه؟ این پیشگیری ها بسیار با اهمیت تر از درمان خواهد بود و برای کل جامعه همین طور سبک زندگی فرد و حوزه سلامت بسیار قابل اهمیت است. چونکه به لذت بیش از زندگی ختم خواهد شد.

سهم مرگ ومیر خطاهای آزمایشگاهی در ایران

یعقوبی به خطای تشخیصی در لابراتوار ها اشاره نمود و اظهارداشت: نمی توانیم بگوییم خطای تشخیصی وجود ندارد، این مساله به دقت و حساسیت دستگاه، کیت های تشخیصی و شرایط روانی پرسنل بستگی دارد. اما اگر بخواهیم درصدی برای خطای تشخیصی در لابراتوار اعلام نماییم، ۲ درصد خطا مجاز است.
می توانیم بگوییم خطای تشخیصی وجود ندارد، این مساله به دقت و حساسیت دستگاه، کیت های تشخیصی و شرایط روانی پرسنل بستگی دارد و میزان خطای مجاز آزمایشگاهی ۲ درصد است
رئیس لابراتوار آرامش با اشاره به این که در کشور ما به سبب تحریم کیت های آزمایشگاهی، ممکنست این درصد بیشتر و تا ۱۰ درصد هم افزایش پیدا کند، اظهار داشت: خطای رندوم ماهیت کار لابراتوار شمرده می شود.
یعقوبی از تفاوت کیفیت جوابدهی در روش دستی و تمام اتوماتیک صحبت کرد و اضافه کرد: در لابراتوار های بزرگ روش های دستی منسوخ شده است، چونکه به جواب این آزمایش ها اعتماد زیادی نداریم و اگر بخواهیم تشخیص درستی بدهیم با دستگاه های اتوماتیک اساسا به جواب بهتری خواهیم رسید.
غلامرضا رعیتی متخصص علوم آزمایشگاهی نیز دراین زمینه به خبرنگار ایرنا اظهار داشت: اگر بگوییم تشخیص درست از ۹۵ درصد بیماریها جلوگیری خواهدنمود و مسیر درمان را سهل می کند بیراه نگفته ایم. متاسفانه بسیاری اینطور فکر می کنند که تشخیص های آزمایشگاهی برای سهولت درمان است در صورتیکه تشخیص لابراتوار ها می توانند از بیماریها پیشگیری کند. بطورمثال در بحث غربالگری ما می توانیم به بیماری هایی که نوزاد در آینده گرفتار آن خواهد شد تمرکز نماییم و پزشک برای آن برنامه ریزی و پیشگیری داشته باشد.
وی ادامه می دهد: بیشتر خطاهای آزمایشگاهی شامل سه دسته ی پیش از ورود، هنگام انجام و پس از به انجام می رسد. می توانیم بگوییم در دسته اول یعنی پیش از ورود خطای بیشتری رخ می دهد. بطورمثال می گوییم ۱۲ ساعت ناشتایی داشته باشید ولی فرد، انجام نمی دهد و این مساله در جواب آزمایش خطا ایجاد خواهدنمود.
تشخیص بیماری ۷۰ درصد مسیر درمان را به ویژه در بیماریهای عفونی شامل می شود و این مساله قدرت تشخیصی لابراتوار را می طلبد
دکتر مسعود مردانی متخصص بیماریهای عفونی نیز در این رابطه به خبرنگار ایرنا می گوید: روزانه بین ۶۰ تا ۷۰ بیمار را ویزیت می کنم و باید به جرات بگویم تشخیص بیماری ۷۰ درصد مسیر درمان را به ویژه در بیماریهای عفونی شامل می شود و این مساله قدرت تشخیصی لابراتوار را می طلبد. بنا بر این اصرار داریم بر روی پروسه تشخیص نظارت زیادی صورت گیرد. چونکه ممکنست تشخیص اشتباه، حتی پزشک را هم به اشتباه بیندازد.
وی تصریح می کند: هر چند ممکنست اشتباهاتی صورت بگیرد اما این اشتباهات نباید تکرار شود. دستگاه های تمام اتوماتیک و پیشرفته در درمان بیماریها بسیار مهم هستند. در صورتیکه تجهیزات به روز شود و تکنولوژی های نوین تولید شده در دنیا وارد کشور شود، کیفیت خدمات بهبود و بیشتر می شود.

منبع: فست فود باز