خوانش جواب آزمایش و سونوگرافی حق ویزیت می خواهد؟
به گزارش فست فود باز آیا پزشک اجازه دارد فقط برای خواندن نتیجه آزمایش از بیمارش هزینه ویزیت مجدد دریافت کند؟
به گزارش فست فود باز به نقل از ایسنا، روزنامه ایران نوشت: «بیشتر ما ایرانیان تعریفی از مبنای ویزیت پزشک نداریم. ما نمی دانیم یک ویزیت چه چیزهایی را شامل می شود یا ویزیت مجدد چه تعریفی دارد و آیا پزشک حق دارد برای خواندن جواب آزمایش و تنظیم برنامه درمانی بر مبنای نتیجه آزمایش و سونوگرافی هزینه مجدد بگیرد؟ این روزها پزشکان ویزیت بیماران شان را به گرفتن شرح حال مختصر و کوتاه محدود کرده اند. آنها روش های تشخیصی متفاوتی را برای آن دسته از بیمارانی که بیماری شان در معاینات ابتدایی قابل تشخیص نیست تجویز می کنند. در این بین شیوه های متفاوتی از دریافت حق ویزیت بین پزشکان دیده می شود. برخی از آنها در هنگام دیدن آزمایش ویزیت نمی گیرند و عده ای هم در هر دو مرحله یعنی هم هنگام ویزیت اولیه و هم دیدن آزمایش و سونوگرافی به صورت جداگانه از بیمار پول دریافت می کنند و در نهایت این بیماران هستند که نمی دانند چه زمانی باید پول بدهند و چه زمانی احتیاج به پرداخت حق ویزیت مجدد نیست. بیماران این ویزیت ها را قبول ندارند و معترض اند. آنها نسبت به ویزیت اولیه پزشکان بدبین شده اند می گویند به محض این که مشکل شان را به پزشک می گویند پزشک بدون معاینه بدنی سریع نسخه آزمایش و سونوگرافی برایشان می نویسد. این تنها یک بعد ماجرا است. بدبینی آنها به نظام سلامت زمانی بیشتر می شود که مجبور می شوند برای نشان دادن جواب آزمایش و رادیولوژی باردیگر حق ویزیت پرداخت کنند. در این میان مشکل اساسی چگونگی دریافت ویزیت از این بیماران است. وزارت بهداشت در اینباره تاکید دارد اگر پزشک پس از مشاهده جواب آزمایش بیمار را معاینه کند و برنامه درمانی تعیین کند دریافت ویزیت اشکالی ندارد. اما آیا این تاکید وزارت بهداشت در مطب های پزشکی عملیاتی می شود؟ و از همه مهم تر این که تکلیف بیماران در هنگام نشان دادن جواب آزمایش و رادیولوژی چیست و این که بالاخره بیماران در بدو رفتن به پزشک باید بابت چه خدماتی حق ویزیت پرداخت کنند؟ در حالیکه دریافت ویزیت مجدد از جانب پزشکان برای خواندن جواب آزمایش و سونوگرافی سبب شده خیلی از بیماران نسبت به دریافت این قبیل ویزیت ها واکنش نشان دهند.
دکتر محمد جهانگیری، معاون فنی و نظارت سازمان نظام پزشکی در اینباره اظهار داشت: «در خصوص ویزیت قواعد و مبانی مشخصی داریم که در کتاب ارزش گذاری نسبی هم بدان اشاره شده است. طبق یک قاعده بین المللی ویزیت را در ۵ سطح تقسیم می کنند. در سطح یک ویزیت شامل یک معاینه بسیار ساده است در سطح ۵ معاینات بسیار پیچیده میشود که احتیاج به وقت گذاری و نسخه نویسی سنگین است. در واقع شاخص های مختلف زمان، نوع تصمیم و اقدامی که پزشک انجام می دهد، ریسک در رابطه با بیماری و مهارت پزشک همچون شرایط استاندارد بین المللی ویزیت است.
در کشور ما متأسفانه یک نوع تعریف برای ویزیت داریم. ویزیت پزشک عمومی، ویزیت متخصص و ویزیت فوق تخصص. فرض کنید فردی با قرمزی چشم به پزشک رجوع می کند پزشک پس از ویزیت اولیه عارضه را التهاب چشم تشخیص می دهد که با تجویز قطره و نسخه ساده التهاب چشم رجوع کننده اش رفع می شود اما بیمار دیگری را در نظر بگیرید که با قرمزی چشم و درد به پزشک رجوع می کند تشخیص پزشک گلوکوم یا آب سیاه است. در ایران برای هر دو اینها یک ویزیت در نظر گرفته می شود. در دنیا ویزیت سطح بندی شده و برای هر سطح هزینه جداگانه ای در نظر گرفته اند. در ایران مکانیسم تعیین ویزیت به سطح یک و دو آن نزدیک است.
آیا پزشک می تواند برای گفتن یک جمله ساده هم از بیمار خود ویزیت مجدد دریافت کند؟
ببینید همان گونه که اشاره کردم قواعد ویزیت باید در نظام سلامت مشخص شود. وقتی فردی به پزشک رجوع می کند پس از معاینه پزشک بیماری را تشخیص می دهد و سپس بر مبنای نوع تشخیص اش نسخه می نویسد. نسخه ها یا پاراکلینیک است یا آزمایش و سونوگرافی است یا نسخه دارویی است یا این که مشاوره درمانی است (مثلاً پزشک به فردی که کمرش درد می کند سفارش می کند با درست کردن صندلی درد کمرش را از بین ببرد. یا فردی که نفخ معده دارد در مشاوره درمانی، پزشک به بیمار درباره اصلاح سبک تغذیه اش توضیح می دهد.) حال فرض کنید پزشک برای بیمارش نسخه آزمایش نوشته است اگر بیمار در همان روز، آزمایش را بیاورد ویزیت بدان تعلق نمی گیرد اما اگر در روز سوم به بعد جواب آزمایش را به نزد پزشک بیاورد و نتیجه آزمایش بگونه ای باشد که احتیاج به معاینه و دستورالعمل پزشکی خاص باشد، دریافت حق ویزیت بلامانع است به عبارتی اگر بیمار برای مرتبه دوم به پزشک رجوع کند و پزشک بر اساس جواب آزمایش و سونوگرافی نسخه جدیدی بنویسد و روش درمان را مشخص نماید، در اینجا ویزیت مجدد باید داده شود.
سؤالم را یکبار دیگر تکرار می کنم آیا پزشک اجازه دارد فقط برای خواندن نتیجه آزمایش از بیمارش هزینه ویزیت مجدد دریافت کند؟
اگر پزشک نسخه پاراکلینیک بنویسد و بیمار روزهای بعد برای دومین بار به پزشک رجوع کند و پزشک فقط جواب آزمایش را نگاه کند و به اصطلاح نتیجه آزمایش را بخواند و بگوید «خوب» یا «بد» است در اینجا پزشک نباید ویزیت مجدد بگیرد اما اگر جواب آزمایش مثبت باشد و احتیاج به مداخله درمانی باشد و پزشک مجدداً بیمار را معاینه کند و نسخه دیگری بنویسد احتیاج به ویزیت خواهد داشت.
در هرحال تعریف ویزیت مجدد در ایران برای بیمار روشن نیست. حتی خیلی از بیماران نمی دانند یک ویزیت چه چیزهایی را شامل می شود و مبنای اصلی آن چیست؟ آنچه در همه مطب های پزشکی اتفاق می افتد یک شرح حال بسیار کوتاه و مختصر از بیمار گرفته می شود و سپس پزشک سریع نسخه آزمایش، سونوگرافی یا نسخه دارویی برای بیمارش می نویسد. بفرمایید ویزیت دقیقاً شامل چه نوع برنامه های تشخیصی و درمانی است و پزشک برای هر بار ویزیت بیمار باید چه اقداماتی انجام دهد؟
استاندارد ویزیت تعریف مشخصی دارد و پزشک باید بر مبنای آن بیمار را ویزیت کند. یک ویزیت شامل مجموعه خدمات معاینه، بررسی شواهد آزمایشگاهی، تنظیم برنامه دارویی بیمار، آموزش و مشاوره بیمار است. معنای «ویزیت مجدد» یعنی این که بیمار به پزشک مراجعه نموده و مجدداً معاینه و رؤیت شده و باردیگر مورد قضاوت بالینی پزشک قرار گرفته است اما منطقی نیست ویزیت را صرفاً به دیدن جواب آزمایش و نوشتن نسخه محدود نماییم. روشی که در ارتباط با ویزیت در کشور ما وجود دارد روش غیر استاندارد و منسوخ شده ای است. ما درصدد هستیم متدهای بین المللی ویزیت را اجرا نماییم.
هم حالا تعرفه ویزیت در کشور ما بگونه ای تعریف شده که بیمار برای تشخیص بیماری ساده همان مقدار هزینه ای را می پردازد که یک بیمار برای حق ویزیت بیماری سخت و پیچیده پرداخت می کند. آیا در کتاب ارزش گذاری نسبی خدمات به این مسأله توجهی نشده است؟
همانطور که گفتم در کتاب ارزش گذاری نسبی خدمات سلامت این مورد دیده شده است. به علت آن که تقسیم بندی ویزیت در کشور ما وجود ندارد در تعرفه گذاری حد وسط آنرا در نظر می گیرند. باید روش ویزیت و تعرفه گذاری و نرخ گذاری ویزیت مانند کشورهای پیشرفته تغییر کند.
آیا قانون به صورت صریح و شفاف اشاره نموده است که بیمار برای نشان دادن جواب آزمایش و سونوگرافی حتما باید حق ویزیت مجددی را پرداخت کند؟
وزارت بهداشت سال ۷۹ بخشنامه ای را ابلاغ کرده است که بر مبنای آن پزشک در صورت ملاحظه نتیجه آزمایش و رادیولوژی ویزیت جداگانه ای از بیمار دریافت نمی کند اما چنانچه پزشک برای ملاحظه نتیجه آزمایش و سونوگرافی بیمار را مورد ارزیابی معاینه یا درمان مختصر قرار دهد برای دریافت حق ویزیت مجاز است. در هر حال اگر ۵ سطح ویزیت را تعیین نماییم و هر سطح را تعرفه گذاری نماییم این مشکلات کمتر بروز می کند. هنوز زیرساخت های سطح بندی ویزیت آماده نیست. مکانیسم سطح بندی را تهیه کرده ایم که بر مبنای آن باید زیرساخت های لازم فراهم گردد البته نسخه الکترونیک هم به سطح بندی ویزیت کمک زیادی خواهد نمود.
به فرض قبول این بخشنامه بعنوان قانون همچنان این سؤال مطرح است که به چه دلیل یک پزشک در رجوع اول بیمار، این نکات را اعمال نمی کند و در پرونده پزشکی اش درج نمی کند که برای بیمارش فعلاً آزمایش و سونو نوشته و در رجوع بعدی که همراه با آزمایش و عکس است، دیگر ویزیت باردیگر از بیمارش نمی گیرد؟
قانون این اجازه را برای دریافت ویزیت به پزشک داده است که اگر برای بیمار کار درمانی جدید انجام شد ویزیت مجدد بگیرد.
هم اینک مبنای ویزیت در ایران گرفتن شرح حال مختصر و تجویز نسخه است. خیلی از مردم دریافت ویزیت از جانب پزشکان را برای خواندن نتیجه آزمایش و حتی تجویز روش درمانی غیر ضروری می دانند آیا اگر ویزیت سطح بندی شود تعادل به نحوی ایجاد می شود که نه بیمار متضرر شود و نه پزشک؟
اجازه دهید با ذکر چند مثال مسأله را روشن کنم. ما چهار نوع عمل لوزه داریم که در تعرفه گذاری توافق کرده اند تعرفه یک نوع وسطی عمل لوزه را بپذیرند. تعرفه گذاری ویزیت هم همین طور است. ما به دنبال این هستیم مبنا و روش ویزیت را شفاف نماییم که مردم بلاتکلیف نباشند. مردم باید برای معاینه کمتر ویزیت کمتر و برای معاینات پیچیده تر هزینه بیشتری پرداخت کنند. وقتی پزشک، لوزه پیچیده با عوارض بالا را نگاه می کند پول بیشتری بگیرد یا حق ویزیت پزشک متخصص زنان برای معاینه خانم حاملگی که دیابت، عفونت زنانه و فشار خون بالایی دارد با خانم حاملگی که هیچ یک از این مشکلات را ندارد، نباید یکسان باشد. مردم نباید مابه التفاوت این دو را پرداخت کنند. در دنیا حق ویزیت را دسته بندی کرده اند که بیمه ها قیمت اصلی را پرداخت می کنند. این، هم به نفع بیمار هم به نفع بیمه ها است. در نهایت اگر هر کدام از موارد از قبیل ارزیابی بیمار، معاینه و درمان مختصر که توسط پزشک هنگام مشاهده نتیجه آزمایش و سونوگرافی اعمال شود، پزشک مجاز به دریافت حق ویزیت مجدد است. آئین نامه ضوابط بهداشتی مطب، مصوب وزارت بهداشت هم این اجازه را به پزشکان داده است که آنها می توانند جهت بررسی وضعیت بیمار، معاینه بدنی و مشخص کردن مسیر درمان بر مبنای خواندن آزمایش و رادیولوژی حق ویزیت دریافت نمایند.»
About Author
